zonal topraklar ne demek?
Zonal Topraklar
Zonal topraklar, geniş iklim bölgelerinin etkisi altında oluşmuş, belirgin katmanlara (horizonlara) sahip, olgunlaşmış topraklardır. Oluşumlarında iklim ve bitki örtüsü temel faktörlerdir. Anaca kaya ve yer şekilleri de etkilidir ancak baskın faktör iklimdir. Bu nedenle, zonal topraklar geniş alanlarda benzer özellikler gösterirler.
Zonal Toprakların Temel Özellikleri:
- İklimin Etkisi: Zonal toprakların oluşumunda temel belirleyici faktör iklimdir. Sıcaklık, yağış, nemlilik gibi iklim elemanları toprak oluşum süreçlerini doğrudan etkiler. Farklı iklim bölgelerinde farklı zonal toprak tipleri gelişir.
- Bitki Örtüsünün Etkisi: Bitki örtüsü, toprağa organik madde sağlayarak ve toprağın su dengesini etkileyerek toprak oluşumunu etkiler. Bitki kökleri, toprağı parçalayarak ve havalandırarak da toprağın fiziksel yapısını iyileştirir.
- Katmanlaşma (Horizonlaşma): Zonal topraklar, belirgin katmanlara (A, B, C, R gibi) sahiptir. Her katman, farklı fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklere sahiptir. Bu katmanlaşma, toprak oluşum süreçlerinin uzun sürmesi ve toprakta meydana gelen ayrışma, taşınma ve birikme olayları sonucunda oluşur.
- Olgunlaşma: Zonal topraklar, uzun süreli toprak oluşum süreçleri sonucunda olgunlaşmış topraklardır. Bu nedenle, mineral içerikleri ve organik madde miktarları dengelenmiştir.
Başlıca Zonal Toprak Tipleri: